این دارو برای جلوگیری از حالت تهوع و استفراغ مرتبط با انواع خاصی از شیمی‌درمانی و پرتودرمانی سرطان استفاده می‌شود. همچنین برای پیشگیری و درمان حالت تهوع و استفراغی که بعد از جراحی ایجاد می‌شود نیز مصرف می‌گردد. این دارو با کاهش اثرات یک ماده شیمیایی طبیعی در بدن به نام سروتونین که باعث تهوع و استفراغ می‌شود، به‌خوبی عمل می‌نماید.
قرص اندانسترون ممکن است تحت نام‌های تجاری متعدد و یا به اشکال مختلف موجود باشد. ممکن است پزشک شما این دارو را برای شرایطی غیر از موارد ذکر شده در این مقاله تجویز کرده باشد. اگر در این مورد با پزشک خود صحبت نکرده‌اید یا مطمئن نیستید که چرا این دارو را مصرف می‌کنید، با پزشک خود صحبت نمایید.
قرص اندانسترون چیست؟
اندانسترون یک داروی ضد تهوع است که اغلب برای جلوگیری از تهوع و استفراغ ناشی از شیمی‌درمانی استفاده می‌شود. عوامل شیمی‌درمانی باعث افزایش ترشح سروتونین می‌شود و گیرنده‌های (۵-HT3) را در مغز تحریک می‌کند و باعث تهوع و استفراغ می‌گردد. اندانسترون با مسدودکردن انتخابی گیرنده‌های سروتونین (۵-HT3) عمل می‌نماید و اثر افزایش سروتونین ناشی از شیمی‌درمانی را کاهش می‌دهد. FDA در دسامبر ۱۹۹۲ اندانسترون را تأیید نمود.
اندانسترون با نام‌های تجاری مختلف موجود است: Zofran , Zofran ODT , Zuplenz
در اینجا برخی از کاربردهای رایج اندانسترون آورده شده است:
۱. درمان تهوع و استفراغ ناشی از شیمی درمانی، جراحی و پرتو درمانی: اندانسترون اغلب برای مدیریت تهوع و استفراغ ناشی از شیمی درمانی سرطان تجویز می شود. همچنین برای کاهش تهوع و استفراغ بعد از عمل جراحی نیز استفاده می گردد.
۲. درمان تهوع و استفراغ در بیماری گاستروانتریت: گاستروانتریت، التهاب معده و روده است که اغلب در اثر عفونت های ویروسی یا باکتریایی ایجاد می گردد و می تواند منجر به تهوع و استفراغ شدید شود . اندانسترون برای کمک به کنترل این علائم و جلوگیری از کم آبی بدن تجویز می گردد.
۳. برای درمان تهوع و استفراغ ناشی از سایر داروها: برخی از داروها، به‌ویژه آنهایی که برای کنترل درد یا برخی شرایط پزشکی استفاده می‌شوند، می‌توانند به‌عنوان عوارض جانبی باعث تهوع و استفراغ گردند. اندانسترون در چنین مواردی برای کاهش این عوارض استفاده می‌شود.
۴. استفاده در حیطه روانپزشکی: اندانسترون گاهی اوقات در زمینه روانپزشکی برای مدیریت تهوع و استفراغ مرتبط با داروهای خاصی تجویز می شود.
اشکالات دارویی اندانسترون
شکل‌های رایج اندانسترون به‌صورت محلول و قرص است.
محلول خوراکی:
هر ۵ میلی‌لیتر حاوی ۴ میلی‌گرم اندانسترون (به‌عنوان هیدروکلراید دی هیدرات) است. ترکیبات غیردارویی: اسیدسیتریک، دی هیدرات سیترات سدیم، بنزوات سدیم، محلول سوربیتول.
قرص:
قرص ۴ میلی‌گرم و ۸ میلی‌گرم
ترکیبات غیردارویی:
لاکتوز، استئارات منیزیم، هیدروکسی پروپیل متیل سلولز و نشاسته پیش ژلاتینه شده
مکانیسم اثر اندانسترون
اندانسترون یک داروی بسیار قوی و تأثیرگذار در گیرنده‌های ۵-HT3 است. اثرات ضد استفراغ آن در شیمی‌درمانی ثابت شده است. حالت تهوع و استفراغ بعد از عمل ممکن است توسط عوامل مختلفی ایجاد شود: بیهوشی، داروهای مرتبط، روش جراحی، حرکت بیمار، جنسیت و وزن. این دارو اثرات خود را از طریق مدارهای بالاتر مغز و هسته‌های دهلیزی بر دستگاه گوارش فوقانی می‌گذارد و از حالت تهوع در بیمار جلوگیری می‌نماید.
دوز و نحوه مصرف اندانسترون:
دوز اندانسترون برای افراد مختلف بسته به مصرف آن متفاوت خواهد بود.
اگر قرار است شیمی‌درمانی یا درمان رادیوتراپی انجام دهید که می‌تواند باعث احساس تهوع شود، پزشک یک ساعت قبل از درمان یک دوز اندانسترون برای شما تجویز می‌کند. پس از آن ممکن است نیاز به ادامه مصرف اندانسترون تا ۵ روز داشته باشید.
اگر قصد عمل جراحی دارید، اندکی قبل از عمل یک دوز به شما داده می‌شود و سپس در صورت نیاز چند دوز برای مصرف بعد از عمل تجویز می‌گردد.
همیشه دوز اندانسترون خود را دقیقاً همان‌طور که پزشک به شما گفته است مصرف کنید. برچسب داروخانه روی داروی شما، میزان مصرف، تعداد دفعات مصرف آن و هر دستورالعمل خاصی را به شما اطلاع می‌دهد. قرص‌های معمولی اندانسترون خوراکی را با یک لیوان پر آب مورداستفاده قرار دهید.
• برای پیشگیری از تهوع و استفراغ شدیدتر پس از درمان با داروهای سرطان:
بزرگسالان – ۲۴ (میلی‌گرم) یا سه قرص ۸ میلی‌گرمی ۳۰ دقیقه قبل از شروع درمان سرطان
• برای پیشگیری از تهوع و استفراغ پس از پرتودرمانی:
بزرگسالان – ۸ میلی‌گرمی (میلی‌گرم) سه بار در روز
موارد منع مصرف اندانسترون:
با داشتن حتی یک مورد از موارد زیر، از مصرف این دارو پرهیز نمایید:
• بیماری قلبی
• سابقه ضربان قلب نامنظم
• بیماری‌های کبد
• واکنش غیرمعمول یا آلرژیک به اندانسترون
• افراد باردار
• اگر تهوع و استفراغ شدید پس از ترک بیمارستان یا مرکز درمان سرطان ادامه یافت، با پزشک خود مشورت کنید.
• در صورت دریافت آپومورفین از این دارو استفاده نکنید. استفاده از این داروها با هم ممکن است مشکلات جدی‌تری ایجاد نماید.
عوارض جانبی اندانسترون:
عوارض جانبی اندانسترون که در صورت مشاهده باید به پزشک مراجعه نمایید:
• واکنش‌های آلرژیک: مشکلات پوستی، خارش، کهیر، تورم صورت
• انسداد روده: ازدست‌دادن اشتها، استفراغ
• درد قفسه سینه: فشار یا سفتی در قفسه سینه، گردن، پشت یا بازوها
• تغییرات ریتم قلب: ضربان قلب سریع یا نامنظم، سرگیجه، احساس ضعف یا سبکی سر، درد قفسه سینه، مشکل در تنفس
• تحریک‌پذیری، گیجی، ضربان قلب سریع یا نامنظم، سفتی عضلانی، انقباض عضلات، تعریق، تب بالا، تشنج که ممکن است نشانه‌های سندرم سروتونین باشد.
• یبوست
• اسهال
• ناراحتی و خستگی عمومی
• سردرد
تداخلات دارویی:
برخی از داروها را نباید در زمان خوردن انواع خاصی از غذاها یا بعد از غذا استفاده کرد؛ چون ممکن است تداخلاتی رخ دهد. استفاده از این دارو با هر یک از موارد زیر معمولاً توصیه نمی‌شود؛ اما ممکن است در برخی موارد اجتناب‌ناپذیر باشد. در صورت مصرف هم‌زمان، پزشک ممکن است دوز یا تعداد دفعات مصرف این دارو را تغییر دهد یا دستورالعمل‌های خاصی در مورد مصرف غذا به شما بدهد.
موارد تداخلات دارویی:
• آپومورفین
• داروهای خاصی برای عفونت‌های قارچی مانند فلوکونازول و ایتراکونازول
• سیزاپراید
• پیموزاید
• تیوریدازین
• کاربامازپین
• داروهای خاص برای افسردگی، اضطراب یا اختلالات روانی
• فنتانیل
• لینزولید
• ریفامپیسین
این فهرست ممکن است تمام مداخلات دارویی ممکن را پوشش ندهد. فهرستی از تمام داروها، گیاهان دارویی، داروهای بدون نسخه یا مکمل‌های غذایی که استفاده می‌کنید را در اختیار پزشک خود قرار دهید. همچنین اگر سیگار می‌کشید، این موضوع را با پزشک در میان بگذارید.
هشدارها:
در حین مصرف اندانسترون، باید به موارد زیر دقت نمود:
• از پزشک خود در مورد محدوده فشارخون مناسب خود سؤال کنید و هرازچندگاهی فشارخون خود را چک کنید.
• برای معاینات منظم به پزشک خود مراجعه کنید.
• در صورت بروز اسهال، تهوع و استفراغ شدید به پزشک خود اطلاع دهید. کم‌آبی می‌تواند خطر آسیب کلیه را در حین مصرف این دارو افزایش دهد.
• اندانسترون می‌تواند باعث خواب‌آلودگی یا سرگیجه شود. تا زمانی که متوجه نشدید این دارو چه تأثیری روی شما می‌گذارد، رانندگی نکنید، با ماشین‌آلات سنگین کار نکنید، یا هر کاری که نیاز به هوشیاری ذهنی دارد، انجام ندهید.
شرایط نگهداری:
دارو را در بسته‌بندی نگه دارید تا موقعی که زمان مصرف برسد. بسته را باز کرده و فویل را بادقت جدا کنید، قرص‌ها را داخل فویل فشار ندهید؛ چون ممکن است آسیب ببینند. قبل از دست‌زدن به یک قرص از خشک‌بودن دست‌های خود اطمینان حاصل کنید؛ چون رطوبت می‌تواند قرص را از بین ببرد. ر دمای اتاق، دور از حرارت و نور مستقیم نگهداری شود. دور از دسترس اطفال نگه دارید. داروهای تاریخ‌گذشته یا داروهایی که دیگر موردنیاز نیستند را نگه ندارید.
در این مقاله فهمیدیم که اندانسترون برای جلوگیری از حالت تهوع و استفراغ ناشی از داروهای سرطان (شیمی‌درمانی) یا پرتودرمانی استفاده می‌شود. این قرص معمولاً ۳۰ دقیقه قبل از شروع شیمی‌درمانی تجویز می‌گردد. دوزهای اضافی ممکن است ۴ ساعت پس از اولین دوز اندانسترون در صورت نیاز تجویز شود. برای مصرف تمام دوزهای اندانسترون نظارت پزشک لازم و ضروری است.
