فنازومکس، سوزش و درد ناشی از عفونت‌های دستگاه ادراری را تسکین می‌دهد. این دارو آنتی‌بیوتیک نیست و معمولاً برای مدت کوتاهی تجویز می‌شود. باید بعد از غذا استفاده شود و هنگامی که درد و ناراحتی به طور کامل از بین رفت، مصرفش متوقف گردد. اگر یک نوبت استفاده از فنازومکس را فراموش کردید، به‌محض یادآوری مصرف کنید، سپس دوز بعدی خود را در زمان معمول استفاده نمایید.
قرص فنازومکس(Phenazomex) چیست؟
فنازومکس علائم ناشی از تحریک مجاری ادراری مانند درد و سوزش را با بی‌حس کردن پوشش مجرای ادراری تسکین می‌دهد. این دارو، عفونت ادراری (UTI) را درمان نمی‌کند؛ بلکه به بهبود علائم کمک می‌کند. فنازومکس ممکن است برای مقاصد دیگری نیز استفاده شود. اگر سوالی در ذهن دارید از پزشک یا داروساز خود بپرسید.
نام تجاری متداول: AZO، AZO Azo-100، Azo-Gesic، Azo-Septic، Azo-Standard، Phenazo، Prodium، Pyridium، Uristat، Uristat Relief، Uristat
این دارو ممکن است تحت نام‌های تجاری متعدد و یا به اشکال متفاوت موجود باشد. استفاده از فنازومکس درد شما را تسکین می‌دهد؛ ولی عامل بیماری همچنان پابرجا است و نباید تشخیص و درمان قطعی شرایط مسبب بیماری را به تأخیر بیندازید. ازآنجایی‌که این دارو فقط علائم را تسکین می‌دهد، درمان مناسب برای علت درد باید سریعاً آغاز شود.
اشکال دارویی فنازومکس
فنازومکس معمولاً به شکل قرص در دسترس است.
هر قرص روکش‌دار فنازومکس حاوی ۱۰۰ میلی‌گرم فنازوپیریدین HCl است. ترکیبات غیردارویی: لاکتوز مونوهیدرات، نشاسته ذرت پیش ژلاتینه، صمغ عربی، استئارات منیزیم، آئروسیل ۲۰۰ و نشاسته کربوکسی‌متیل سدیم، تالک، کربنات کلسیم، آب تصفیه شده و ساکارز.
● به شکل قرص خوراکی است که سه بار در روز بعد غذا از طریق دهان همراه با آب مصرف می‌شود.
● این دارو را باید با یک لیوان پر آب مصرف کنید تا دندان‌هایتان لکه‌دار نشود. قرص‌ها را له نکنید یا نجویید؛ چون باعث ایجاد لکه روی دندان شما می‌گردد.
مکانیسم اثر فنازومکس
یک مسکن است که برای درمان کوتاه‌مدت تحریک دستگاه ادراری و علائم ناخوشایند مرتبط با آن مانند سوزش و درد هنگام ادرار، استفاده می‌شود. مصرف فنازومکس با ایجاد رنگ نارنجی یا قرمز، ظاهر ادرار را تغییر می‌دهد.
مکانیسم اثر فنازومکس به طور کامل مشخص نشده است، بااین‌حال، گزارش شده است که تأثیر زیادی بر دستگاه ادراری از طریق رشته‌های عصبی دارد و به تسکین علائم ناخوشایند ادراری می‌انجامد.
تصور می‌شود که فنازومکس به‌عنوان یک بی‌حس‌کننده موضعی روی پوشش مجاری ادراری، علائم عفونت را تسکین می‌دهد. این دارو از طریق ادرار دفع می‌شود و ممکن است باعث تغییر رنگ ادرار به نارنجی یا قرمز گردد. فنازومکس هیچ اثر ضدباکتریایی ندارد و نباید برای درمان عفونت‌های ادراری استفاده شود.
● فنازومکس به‌صورت موضعی بر روی دستگاه ادراری برای تسکین درد و تحریک ادرار عمل می‌نماید.
● این دارو یک عامل آنتی‌بیوتیک یا ضدباکتری نیست و عفونت دستگاه ادراری را درمان نمی‌کند.
● اگر در دو روز اول عفونت ادراری استفاده شود، می‌تواند برای تسکین درد مؤثرتر واقع گردد.
دوز و نحوه مصرف فنازومکس
فنازومکس را بافاصله‌های زمانی منظم استفاده نمایید و بیشتر از زمان تجویز شده مصرف نکنید. حتی اگر احساس بهتری دارید، دوزها را نادیده نگیرید.
قرص:
● ۹۵ میلی گرم
● ۹۷.۲ میلی گرم
● ۱۰۰ میلی گرم
● ۲۰۰ میلی گرم
ملاحظات دوز به شرح زیر است:
۱۰۰ و ۲۰۰ میلی گرم: بعد از غذا سه بار در روز
کودکان زیر ۶ سال: اثربخشی ثابت نشده است.
کودکان ۱۲-۶ ساله : بعد از غذا، سه بار در روز.
کودکان بالای ۱۲ سال: ۱۰۰-۲۰۰ میلی گرم خوراکی بعد از غذا سه بار در روز
برای بزرگسالان، میانگین دوز ۱۹۰ تا ۲۰۰ میلی گرم است که به صورت سه بار در روز مصرف می شود. در صورت مصرف همراه با آنتی باکتریال نباید بیش از دو روز استفاده شود.
برای کودکان و بزرگسالان جوان بین شش تا ۱۸ سال، دوز مناسب ۱۲ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم است که به سه دوز روزانه تقسیم می شود.
ملاحظات دوز:
● در صورت استفاده هم‌زمان با آنتی‌بیوتیک برای عفونت ادراری (UTI)، بیش از ۲ روز استفاده نشود.
● محدود شدن دوز برای افراد مسن به دلیل کاهش عملکرد کلیه
● این دارو را بعد از غذا، معمولاً ۳ بار در روز یا طبق دستور مصرف کنید.
● دوز بر اساس وضعیت پزشکی شما و پاسخ بدن شما به درمان تعیین می‌شود.
● اگر وضعیت شما ادامه یافت یا بدتر شد، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید.
موارد منع مصرف
پزشک هنگام تجویز فنازومکس باید بداند که آیا شما یکی از این شرایط را دارید:
● کمبود گلوکز ۶ فسفات دهیدروژناز (G6PD)
● بیماری کلیوی
● واکنش غیرعادی یا آلرژیک به فنازومکس
● بیماری کبد
کم خونی همولیتیک: افرادی که دارای یک اختلال خونی به نام کمبود گلوکز-۶ فسفات دهیدروژناز (G6PD) هستند، ممکن است پس از مصرف فنازومکس دچار کم خونی همولیتیک شوند. این وضعیت با کاهش تعداد گلبول های قرمز همراه است. اگر در حین مصرف این دارو دچار رنگ پریدگی، خستگی، تنگی نفس یا ضربان قلب سریع شدید با پزشک خود تماس بگیرید.مصرف بیش از حد: اگر متوجه زردی پوست یا سفیدی چشم، تب، گیجی، خستگی یا ضربان قلب سریع شدید، مصرف فنازومکس را متوقف نمایید. این دارو ممکن است حاوی موادی باشد که می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات پوستی شود.
اختلال در باروری: مطالعات بر روی حیوانات نشان داده است که فنازومکس می‌تواند منجر به اختلال در باروری شود.
نارسایی کلیه و نارسایی کبدی (آسیب کبدی) در افرادی که فنازومکس مصرف کرده‌اند، وجود دارد. عوامل خطر شامل افرادی با اختلال دفع کلیوی یا نارسایی کبدی، بیماران سالمند بالای ۶۵ سال و افرادی که بیش از دوز توصیه شده فنازومکس مصرف می‌کنند، است.
عوارض جانبی فنازومکس
رایج‌ترین عوارض جانبی قرص فنازومکس در افراد را مشاهده می‌نمایید:
● واکنش‌های آلرژیک: تورم صورت، لب‌ها، زبان یا گلو
● ادرار زرد تیره، نارنجی، قرمز یا قهوه‌ای
● ناراحتی معده
● سردرد
● سرگیجه
● کهیر
● خارش پوست
● درد یا ناراحتی معده یا شکم
● کم‌خونی همولیتیک
● نارسایی حاد کلیه (ARF)
● سنگ کلیه
● تب
● ازدست‌دادن اشتها
● افزایش وزن
● تنگی نفس
این لیست کاملی از عوارض نیست و عوارض جانبی جدی دیگری نیز ممکن است، رخ دهد. برای اطلاعات و توصیه‌های پزشکی لازم با پزشک خود تماس بگیرید.
تداخلات دارویی
قبل از دریافت اطلاعات بیشتر از پزشک یا داروساز خود، دوز فنازومکس را شروع، متوقف یا تغییر ندهید.
● فنازومکس تداخلات شدید شناخته شده‌ای با سایر داروها ندارد.
● این دارو حاوی فنازوپیریدین است. اگر به فنازوپیریدین یا هر ماده موجود در این دارو حساسیت دارید، از این دارو استفاده نکنید.
تداخلات دارویی ممکن است نحوه عملکرد فنازومکس را تغییر یا خطر عوارض جانبی را افزایش دهد. فنازومکس ممکن است با برخی از آزمایش‌ها (مانند آزمایش ادرار برای عملکرد کلیه و سطح قند) تداخل داشته باشد و باعث نتایج آزمایش نادرست گردد. مطمئن شوید که پرسنل آزمایشگاه و همه پزشکان شما از مصرف این دارو مطلع هستند.
هشدارها
هنگام مصرف فنازومکس موارد زیر را در خاطر داشته باشید:
● در صورت رنگ زرد پوست یا بیماری صلبیه، مصرف دارو را قطع کنید؛ چون این مشکل، نشانه تجمع دارو به دلیل نارسایی کلیوی است. بیماران سالمند به دلیل ریسک بیشتر عوارض دارویی باید تحت‌نظر باشند.
● به طور خودسرانه این دارو را مصرف نکنید و حتماً با پزشک مشورت کنید.
● در بیماران مبتلا به کمبود G6PD احتیاط کنید. کم‌خونی همولیتیک، ممکن است در شرایط مصرف بیش از حد، رخ دهد.
● فنازومکس می‌تواند ادرار و اشک شما را به رنگ قرمز و نارنجی درآورد. هنگام استفاده از این دارو از لنزهای تماسی استفاده نکنید. پس از قطع دارو، ادرار و اشک به رنگ طبیعی بازمی‌گردند.
شرایط نگهداری
● فنازومکس را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی نگهداری نمایید.
● فنازومکس مصرف نشده یا تاریخ مصرف گذشته را دور بریزید.
● ممکن است پزشک شما این دارو را برای شرایطی غیر از موارد ذکر شده در این مقاله پیشنهاد کرده باشد. اگر در این مورد با پزشک خود صحبت نکرده اید یا مطمئن نیستید که چرا این دارو را مصرف می کنید، با او صحبت کنید. بدون مشورت با پزشک مصرف این دارو را قطع ننمایید.
● اگر پزشک فنازومکس را تجویز نکرده باشد، مصرف این دارو برای افراد مضر است.
فنازومکس متعلق به دسته‌ای از داروها به نام مسکن‌های مجاری ادراری است. برای تسکین سوزش، درد، میل مکرر به ادرارکردن و سایر ناراحتی‌های مرتبط با تحریک یا عفونت مجاری ادراری استفاده می‌شود. این دارو آنتی‌بیوتیک نیست، بنابراین عفونت را درمان نمی‌کند. فنازومکس ممکن است هم‌زمان با آنتی‌بیوتیک استفاده شود. از ویژگی‌های مثبت فنازومکس می‌توان به این موارد اشاره نمود:
● یک داروی سریع‌الاثر است که می‌تواند علائم ادراری را سریع تسکین دهد.
● تداخلات بسیار کمی با سایر داروها دارد.
